Omgevingswet: wat zijn de gevolgen voor lozen van afvalwater?

Op 1 januari 2024 trad de langverwachte Omgevingswet in werking, met een aantal belangrijke wijzigingen in de regelgeving rondom het lozen van afvalwater. Voorheen werd alle regelgeving omtrent lozingen centraal bepaald door het Rijk, maar met de Omgevingswet zien we een verschuiving naar decentralisatie. Wat houdt deze wet in en wat zijn de gevolgen voor bedrijven die afvalwater lozen?

Belangrijkste wijzigingen Omgevingswet

Met de komst van de Omgevingswet vervalt de Waterwet, wat resulteert in het verdwijnen van een algemene vergunningsplicht. Het algemene verbod op lozen is niet langer van kracht. Wel zijn er voorschriften vastgelegd voor de lozingsroute bij activiteiten waarbij het afvalwater naar verwachting milieu hygiënisch relevant is.

Een opvallende wijziging in de Omgevingswet is de overgang van bedrijfsgerichte regulering naar regulering op basis van milieubelastende activiteiten. Voorheen waren alle regels van toepassing op een bedrijf als geheel, maar nu gelden ze specifiek voor bepaalde activiteiten binnen een bedrijf. Bovendien werden alle lozingsregels tot 1 januari 2024 bepaald door het Rijk. Met de implementatie van de Omgevingswet worden veel regels nu decentraal geregeld. Het Rijk behoudt enkel controle over lozingen die behoren tot de meest milieubelastende activiteiten, zoals het afvalwater van de chemische industrie, geregeld via het Besluit activiteiten leefomgeving (Bal). Voor andere lozingen hebben gemeenten en waterschappen de vrijheid om zelf regels op te stellen, binnen het kader van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl).

Impact op het lozen van afvalwater

De impact van de Omgevingswet op het lozen van afvalwater wordt grotendeels bepaald door waar het water wordt geloosd. Rijkswaterstaat is het bevoegde gezag voor lozingen op rijkswateren, zoals de grote rivieren. Waterschappen hebben de verantwoordelijkheid over directe lozingen op regionaal oppervlaktewater, terwijl gemeenten toezicht houden op lozingen in het openbare vuilwaterriool en op en in de bodem. Het bevoegde gezag is ook belast met handhavingstaken voor vergunningseisen of algemene regels.

Een aantal concrete wijzigingen zijn:

• Het Bal stelt nu voorwaarden aan de werkinstructie. Ondernemers moeten aangeven welke maatregelen ze nemen om te voorkomen dat stoffen in het oppervlaktewater terechtkomen.
• Wanneer het afvalwater meer dan 20 milligram olie per liter bevat, vereist het Bal nu dat de aanvrager binnen vier weken voor de activiteit informatie verstrekt aan het college van burgemeester en wethouders.
• In tegenstelling tot het vroegere verbod op het lozen van hemelwater van kassen in een vuilwaterriool, staat het Bal dit toe, met de voorkeur voor lozing in het oppervlaktewater. Gemeenten en waterschappen hebben echter de vrijheid om dit op maat anders te regelen.

Voldoe aan de nieuwe eisen

Met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024 zijn er aanzienlijke veranderingen opgetreden in de regelgeving rondom het lozen van afvalwater. De decentralisatie van lozingsregels, de specifieke eisen aan werkinstructies en de flexibiliteit voor gemeenten en waterschappen om maatwerk toe te passen, zijn slechts enkele van de belangrijke aspecten van deze nieuwe wetgeving. Het is essentieel voor bedrijven die afvalwater lozen om op de hoogte te zijn van deze wijzigingen en te voldoen aan de nieuwe eisen om zowel milieuvriendelijk als wettelijk conform te blijven.